Şans Var Mıdır?

Şanslı olanlar okur, şanssızlar zaten okumadan silerler… Profesör Richard, Wiseman Üniversitesi, Hertfordshire.. Neden bazı insanlar inanılmaz derecede şanslıyken, diğerleri hak ettikleri olanaklara asla sahip olamaz? Bir psikolog, yanıtı bulduğunu söylüyor. “10 yıl önce, şansı araştırmaya başladım. Neden bazı insanların hep doğru zamanda doğru yerde olduğunu, diğerlerinin ise sürekli olarak şanssızlıklarla boğuştuğunu merak ediyordum. Ulusal gazetelere ilan vererek kendilerini her zaman şanslı yada şanssız hisseden insanların benimle temasa geçmelerini rica ettim. Yüzlerce sıra dışı erkek ve kadın, araştırmam için gönüllü oldu. Yıllar boyunca, onlarla söyleşiler yaptım; yaşamlarını gözlemledim ve deneylere katılmalarını sağladım. Sonuçlar gösteriyor ki insanlar, neden şanslı yada şanssız olduklarını tam olarak bilemeseler de düşünceleri ve davranışları, bu durumu büyük ölçüde açıklıyor. Bir şans ya da bir fırsat gibi görünen durumları düşünelim. Şanslı insanların bu tür fırsatlarla sürekli karşılaşmalarına karşılık, şanssız insanlar bunlarla hiç karşılaşmazlar. Bu durumun, insanların söz konusu fırsatları fark etme yetenekleri arasındaki farklılıklardan mı kaynaklandığını bulmak için basit bir deney yaptım. Hem şanslı, hem de şanssız insanlara bir gazete verdim ve onlardan gazeteyi iyice inceleyip içinde ne kadar fotograf olduğunu bana söylemelerini istedim. Gazetenin ortalarinda bir yere, üzerinde su not yazili olan büyük bir mesaj yerlestirdim: “Deney görevlisine bunu gördügünüzü söyleyin; 250 dolar kazanin.” Bu mesaj, sayfanin yarisini kapliyordu ve yüksekligi 5cm’in üzerinde olan bir fontla yazilmisti. Herkesin yüzünü sabit bakislarla süzüyordum. şanssız insanlar, bunu fark edemezlerken, şanslı insanlar hemen fark ettiler. şanssız insanlar, genel olarak şanslı insanlardan daha gergindirler. Bu endiseli ruh hali, beklenmeyeni fark etme yeteneklerine zarar verir. Sonuç olarak, fırsatlari kaçirirlar; çünkü baska bir seyi aramaya asiri odaklanmislardir. Partilere, mükemmel eslerini bulma düşüncesiyle giderler; bu yüzden de iyi arkadaslar edinme fırsatlarini kaçirirlar. Belli is ilanlarini bulmaya kararli bir biçimde gazeteleri incelerler ve diğer is olanaklarini kaçirirlar. şanslı insanlar, daha rahat ve açıktirlar. Dolayisiyla,yalnizca aradiklarini degil, orada ne olduğunu da görürler. araştırmam, sonuç olarak sunu gösterdi: şanslı insanlar, dört ilke sayesinde şanslarini yaratirlar. şans fırsatlarini yaratma ve fark etme konusunda beceriklidirler; sezgilerini dinleyerek şanslı kararlar verebilirler; olumlu beklentiler sayesinde doğruçıkan tahminlerde bulunurlar ve şanssızligi şansa dönüstüren esnek bir yaklasim benimserler.Çalismanin sonuna doğru, bu ilkelerin, şansı yaratmada kullanilip kullanilamayacagini merak ettim. Bir grup gönüllüden, bir ay boyunca, şanslı bir insan gibi düşünüp davranmaya yardimci olacak egzersizler yapmasini istedim. Çarpici Sonuçlar Bu egzersizler, şans fırsatlarini fark etmeleri, sezgilerini dinlemeleri, şanslı olmayi ummalari ve şanssızliga karşı daha esnek olmalarinda onlara yardimci oldu. Gönüllüler, bir ay sonra döndü ve neler olduğunu anlattilar. Sonuçlar, çarpiciydi: Bu insanların % 80’i, artik daha mutluydu; yaşaminda daha çok tatmin oluyordu ve belki de en önemlisi, daha şanslıydi. Sonuç olarak, asla akla gelmeyecek “şans faktörü”nü bulmustum. Aşağıda, Profesör Wiseman’in şanslı olmak için önerdiği dört temel ipucu bulunuyor:

Yenişafak gazetesi Ayşe Ongun’a çok teşekkür ederiz.