Kısırlık Sorununda Yumurtalık Kanallarının Araştırılması
Kısırlık şikayeti ile gelen hastaların araştırmalarda sadece erkek veya kadın değil , çiftin her ikisi de birlikte incelenmelidir .En önemli hususlardan biri de yumurta kanallarının kontrol edilmesidir. Bunlar en kolay aşağıdaki şekillerde olur
- HSG
- Sonohisterografi
- Laparoskopi
- Mikrolaparoskopi
- Transvaginal hidrolaparoskopi
- Falloposkopi,salpingoskopi gibi yöntemlerdir.
HSG(histerosalpingografi): Halk arasında rahim filmi olarak bilinen bir tetkik olup, rahim ağzından verilen radyoopak bir madde ile röntgen ışınları yardımıyla rahim içinin ve yumurta kanallarının içinin izlenmesidir ve yorumlanmasıdır. Buradaki değerlendirme sonucu, yumurta kanalları rahimden çıkarken kapalı olabilir, bu tıkalı olma bazen hastalık olmadan refleks olarak meydana gelir. Filmi çekerken buskopan veya diğer spasmolitik ilaçlar ile ve de radyoopak maddenin vücut ısısında olmasına dikkat edilirse bu spazm ile karşılaşılmaz. Ama patolojik olan tıkalı durumlarda ise, mikrocerrahi ile cerrahi tedavisi yapılacaktır. Bazen kanalın uç kısmında bir patoloji olur, o zaman kanalın içi verilen madde ile dolup şişecek ve radyoopak madde karın içine dökülmeyecektir. biz buna hidrosalpinks adını veriyoruz . Hafifçe sıvı karına geçiyorsa kısmi bir darlık var diyoruz ve kanalın uç kısmı genişletiliyor.
Rahatlıkla geçerse madde barsak ansları arasında yayılır, bunu suda eriyen bir radyoopak madde ise hemen ,yağda eriyen bir madde ise 24 saat sonra çekilen grafilerde görebileceğiz. Yumurta kanallarında şüphe veya patolojik bir durum varsa, Laparoskopi en uygun araştırma yöntemi olacaktır.
SONOHİSTEROGRAFİ: Kadın Doğum hekimlerinin ofislerinde rahatlıkla yapacakları basit, hastayı radyasyondan koruyan ve özel bir alet gerektirmeyen, sadece elindeki vaginal USG(ultrasonografi) ile serum fizyolojik gerektiren bir yöntem olup kavitenin ve yumurta kanallarının açık olup olmadığını gösterecektir.Burada serum fizyolojik(izotonik) veya spesifik kontrastlı sıvılar(ekovist) kullanılsada bazı kısıtlamalar ve teknik zorluklar nedeniyle yumurta kanallarındaki kıvrıntıların herbiri takip edilemez . Rahim filmine göre bu yeni tekniğin birtakım avantajları vardır:
- Ofiste kolayca gerçekleştirilir
- Özel bir ekipman gerektirmez ,USG yeterlidir.
- Ultrasonografi yaparken overler ,endometrium, ve uterus hakında bilgi sahibi olunur ve hiçbir şekilde radyasyona maruz kalınmaz.
Bu yüzden basit bir yöntem olmasına karşın yumurta kanallarının iç lümeni hakkında bilği vermekte henüz yeterli değildir. erek içinin, yani kanalın mukozası ,biraz önce falloposkopi deki gibi incelenir ve kanalın uç kısmı hakkında karar verilir. Bunun değerlendirilmesi için çeşitli kriterler vardır, bunlardan birine göre değerlendirme yapılıp, normal yoldan gebe kalıp kalamayacağı hastaya söylenir.
LAPAROSKOPİ: Kronik pelvik ağrısı,Geçirilmiş iltihabi bir hastalık ,dış gebelik geçirmiş olanlar,Yumurta kanalı,yumurtalık kistleri,myom gibi operasyonlardan sonra veya anormal HSG bulguları olduğunda ve açıklanamayan kısırlık vakalarında Laparoskopi endikasyonu vardır. Laparoskopi kalem kadar ince ve kalem gibi silindir şeklinde laparoskop adı verilen bir araç ile yapılır. Bu araç göbeğin hemen altından çok küçük bir delikten karın içine sokulur. Laparoskopun içinde küçük bir silindir olmasına rağmen karın içini aydınlatacak bir ışık ve gösterecek mercekler serisi vardır. Böylece hekim hastayı rahatça değerlendirir. Her ne kadar bu yöntem ameliyata benziyor ve anestezi gerektiriyor hatta hastada biraz huzursuzluk oluşturuyor ise de hastalar için hem güvenli, hem de müdahaleden kısa süre sonra toparlanmasına imkan veren bir yöntemdir. Laparoskopi tanı amacı ile yapılır ise de son yıllarda teknoloji öylesine gelişmiştir ki,birçok sahada aynı anda yine bu küçük delikten, Yumurtalık kistleri, myom, yumurtalık kanallarının açılması, yapışıklıkların açılması,dış gebelik gibi birçok hastalık tedavi edilebilir.. Laparoskopi esnasında rahim ağzından verilen metilen mavisi gibi bir boya, yumurta kanallarından karın içine döküldüğü görülür. Rahim filminde görülen patolojinin ne derece doğru olduğu da görülür. Ayrıca yumurta kanalları üzerinde enfeksiyon odakları görülür, gerekirse kanalladan kültür alınarak değerlendirme ve tedavi uygulanır.
MİKROLAPAROSKOPİ: Yukarda anlatılanların çok daha küçük bir delikten (2mm gibi) girilerek gerçekleştirilmesidir. Bu aletin lokal anestezi altında ofiste kullanılabilmesi mümkündür ama görüş ve cerrahi müdahale rahatlığı hiç bir zaman 10mm lik optikler kadar iyi değildir.
TRANSVAGİNAL HİDROLAPAROSKOPİ(TVH): Bu yöntem de ofislerde lokal anestezi altında gerçekleştirilen basit bir yöntemdir. Kadın jinekolojik masada yatıldıktan sonra hazneden yapılan lokal anestezi altında douglas dediğimiz haznenin arka boşluğundan karın içine bu alet yerleştirilir ve salin dediğimiz serum fizyolojik içinde yüzen, yumurta kanalları ve yumurtalık ilişkileri araştırılır. Bu yöntem cerrahi olarak değilde, teşhis amacı ile kullanılmaktadır . Arkaya dönük olan rahimlerde kullanılmamalıdır %1.6 komplikasyon oranı vardır . Her teknikte olduğu gibi bunda da deneyim çok önemlidir. Ama teşhisteki değeri ve de o esnada cerrahi müdale yapılması gerektiğinde laparoskopi ile kıyaslanamaz. Yeni bir teknik olup deneyim ve teknoloji geliştikçe değeri ve kullanımıda artacaktır.
FALLAPOSKOPİ VE SALPİNGOSKOPİ: Falloposkopi ile rahim içine girilen optik aletler o kadar ince dir ki, yumurta kanallarının içine rahim içinden girilir ve kanal içinde ilerleyerek uç kısımlara kadar izlenir . Burada en önemlisi kanalların içi incelenecek ve içerdeki tıkanıklık ve yapışıklık varsa tesbit edilecek ayrıca içindeki mukoza dediğimiz kanal içi epitelin enfeksiyon sonucu tahrip olup olmadığı da değerlendirilip gebelik başarısı hakında bilği sahibi olunur. Bu sonuca göre gerekirse tüp bebek yapılması kararı verilir. Salpingoskopi ise, laparoskopi sırasında yumurta kanalının karın içindeki uç kısımdan girilerek içinin, yani kanalın mukozası, biraz önce falloposkopi deki gibi incelenir ve kanalın uç kısmı hakkında karar verilir. Bunun değerlendirilmesi için çeşitli kriterler vardır, bunlardan birine göre değerlendirme yapılıp, normal yoldan gebe kalıp kalamayacağı hastaya söylenir .
Tüp bebek tedavileriniz için Çocuk İstiyorum Formu ile bize ulaşabilirsiniz.