Çikolata Kistleri Endometriozisin Tedavisi

Çikolata Kistlerinin teşhisi ve Endometriozis Tedavileri

Endometriozis teşhisi koyulmuş hanımlarda tedavi seçenekleri endometriozisin aşamasına , kadının ön bölüme çıkan sıkıntı , yaşına ve gelecekteki üreme isteğine göre tasarlanmalıdır. Endometriozisin net kalıcı tedavisi yoktur. Tedavide sıkıntıların artması gözlemlenirse güçlü tedaviler de yapılabilmektedir. Uygulanan tedavilerin amacı ağrıyı gidermek ve kısırlığı ortadan kaldırmaktır.

Belirti vermeyen hafif rahatsızlığı olan kadınlarda, minimal ve orta endometriozisli kadınlarda, menepoza yakın kadınlarda hiçbir tedavi verilmeden izleme yapılabilir. Menopoz döneminde vücuttaki östrojen düzeyi düşeceği için endometriozis spontane geriler. Endometriozis özellikle ilerleyici bir hastalıktır ve erken dönemde yapılan tedavilerin ileri dönemlerde tekrar endometriozis görülmesini engellememektedir. Bir hayli araştırmada yalnızca izleme yapılmasının ilaç tedavisi ve cerrahi tedaviye kadar başarılı olduğunu bildirmişlerdir. İlerlemiş ve kadınların hayat kalitelerini etkileyen endometriozis olaylarında tedavi seçenekleri ilaçlarla veya cerrahi ile olabilir.

Çikolata kistleri -Endometriozisin Tedavisi :

Tıbbi tedaviler endometriozisin östrojene bağımlı bir hastalık olması prensibine dayanır. Tıbbi tedavilerde amaç yumurtlamayı baskılamak, adet kanamasını uzun bir müddet durdurmak ve hastalığı geriletmektir. İlaçla tedavide , doğum kontrol hapları, GnRH analogları, danazolvb ilaçlar kullanılabilir. Ağrıyı azaltmanın yolu ilaçların uzun müddetli kullanımını gerektirir. Kullanılan ilaç tedavide hastalığı yok etmez, yalnızca belirtileri baskılar. Tedavi bıraktıktan bir müddet sonra kadın aynı meseleleri tekrar yaşayabilmektedir. Ağrı için müracaat eden hastalarda, ilaç tedavisi ile %90 iyileşme veya ağrıda hafifleme sağlanabilmektedir.

Endometriozis -Çikolata kistlerinin tedavisinde doğum kontrol hapları:

Adet döngüsünü tertip ettiği ve kanama miktarını azalttığı için endometriozis tedavisinde seçenek edilebilmektedir. Bu arada endometriotik odakları baskılayarak bilhassa şiddetli kasık ağrısı ve sancılı adet görme sıkıntıları olan kişiler üzerinde tedavi edicidir. Yan tesirleri ve kısıtlı neticeleri yüksek östrojen içeren doğum kontrol hapları son zamanlarda tedavi amaçlı kullanılmıyor. Düşük doz östrojen içeren haplar ise yalnız hastalığın ilerleme riskini azaltmaz, belirtileri geçici olarak iyileştirilebilir. Kadının gebelik isteği varsa ve 30’lu yaşlarda ise endometriozisli olduğundan şüpheleniliyorsa doğum kontrol hapı kullanımı uygun olmamaktadır.

Danazol, lucrin, synarel, zoladex, decapeptyl, suprefact, depo provera, norplant asıl veya cerrahi tedaviye yardımcı bir tedavi olarak etkinliği daha ispat etmese de, iltihabi tepkileri, endometriozisle alakalı ağrıyı azaltır ancak gebe kalma şansını arttırmaz. Dokuz ya da daha fazla ay yumurtlama durdurulunca %80-90’da ağrı azalır, yok olur, ilacın kesilmesiyle gebe kalabilmektedir, ancak 1/3’de hastalık tekrarlar.

Çikolata kistleri -Endometriozisin tedavisinde Donazol :

Kadınlarda aylık olarak adet döngüsünü yöneten beyinde hipofizden salgılanan ve yumurtalık çalışmasını kontrol eden FSH, LH hormonlarının salınmasını durdurarak kadınların %85-95’inde lezyonları iyileştirir. Endometriozisli kadınlarda 1975’te yaygın bir tedavi olarak kullanılmaktaydı. Ancak kadının geri dönüşsüz ve hayat kalitesini etkileyecek kadar çok yan tesirleri tedavi seçeneklerinden biri değildir. Kadınların %5-10’u ciddi yan etkiler neticesinde tedaviyi bırakır. Danazol ilacının yan tesirleri %85 kilo alımı (2-6 kilogram), %32-62 çöküntü, %50 izah edemeyen adale krampları, %30-56 memede küçülme, ateş basması, terleme, %25-50 yorgunluk, yağlı cilt, iltihaplı sivilce, anormal kıl büyümesi, %20-35’de su tutulumu, azalmış seks isteği, %8-38’de artmış seks isteği, %10-32 uykusuzluk, %17-31 başağrısı, bulantı, %7-17’de seste kalınlaşma, gibi sıkıntılar mevcuttur. Aşama 1-2 (hafif-orta) etkindir. İlaç kesildikten 4-6 hafta sonra adet kanaması başlar.

Çikolata kistleri -Endometriozisin tedavisinde GnRHagonistleri ile tedavi:

“GnRH analoğu” olarak adlandırılan ve yalancı (geçici) menopoz hali yaratan ilaçlar (Danazol, Lucrin, Synarel, Zoladex, Decapeptyl, Suprefact) kullanılmaktadır. Kadınlarda aylık olarak adet döngüsünü yöneten beyinde hipofizden salgılanan ve yumurtalık çalışmasını kontrol eden FSH, LH hormonlarının çalışmasını GnRHagonistleri ile baskılanır ve menopoz düzeyine indirilir. Yumurtalıklarda yumurta gelişimi olmayacağı için östrojen düzeyide azalmış olur. Endometriotik lezyonların sayı ve büyüklüğü azalır. Bu ilaçların 6 aylık kullanımı önerilmektedir ve kullanılan 6 aylık müddet içinde düzelme sağlanır. GnRH analogları ağrıyı azaltır. Bir sefer bu ilaçla ağrı azaltılımı 3-6 ay sonra ilaç diğer doğum kontrol hapı, provera, norplant gibi başka bir ilaca çevrilebilir, böylelikle tedavi sürdürülmüş olur.

Kullanım sırasında ilacın yan etkileri ateş basmaları, vajinal kuruluk, baş ağrısı, uyku bozukluklarıdır. Seyrek, kısa süreli hafıza kaybı, kas-kemik-eklem ağrıları, azalmış kemik kalsiyumuna zemin hazırlar. Tedavinin devamını sağlamak için bir yandan GnRH analoğu verirken diğer yandan bu ilacın sebep olduğu estrojen kaybını yerine koyabilmek için düşük doz da estrogen ve progesteron tedaviye ilave edir. Özellikle kemik kaybını en üye indirdiği söylenmektedir.
Non-steroidantiinftamatuar ağrı kesici ilaçlar ağrıların azaltılmasında oldukça etkilidir.Ancak endometrioma odaklarının kaybolmasını sağlamazlar ve bu ilaçlar kesilince şikayetler tekrar başlar.

Endometriozis çikolata kistlerinin Cerrahi Tedavisi:

Endometriozis Cerrahi Tedavi , hastalığın ciddiyeti kadının infertilite öyküsü, gebe kalma isteği, yaşı göz önünde tutularak karar verilir. Şiddetli endometriozis olgularında, endometrioma gibi kisti veya karında kitlesi olan hastalarda seçenek edilmesi şart olan tedavi yaklaşımı cerrahidir. Laparoskopi yapıldığında endometriozis odakları ve karındaki yapışıklıklar yakılarak ve kesilerek olabildiğince ortadan kaldırılmaya çalışılır.

Laporoskopi ile gerçekleştirilen en sık cerrahi işlemler, yumurtalık–tüp-rahimi çevreleyen yapışıklıkların kesilmesi, endometriotik lezyonlar, ovarianendometriomaların çıkarılması, lezyonların yakılmasıdır. Uterosakral sinirin yakılması ve kesilmesi (LUNA), ağrıyı gidermede yararlıdır. Laparoskopi ağrı sıkıntısının azalmasında oldukça tesirlidir, endometriozis ilerleyici ve tekrarlayıcı bir hastalık olduğu için sıkıntılar bir müddet sonra tekrar başlayabilir. Operasyon sonrası ağrıların azalmasını ve tekrarlamamasını sağlamak için genellikle ilaç tedavisi verilir. İleri aşama hastalarda ise bütün endometriozis odakları yakılır, yapışıklıklar açılarak anatominin normale dönmesi sağlanır ve büyük odaklar çıkarılır.

Bilhassa yumurtalıkta çikolata kisti (endometrioma) isimi verilen kistlerin kesinlikle çıkarılması gerekir. Adet döneminde görülen ağrıların %85’ine iyi gelir, ancak yapışıklık, endometriomalarda faydası yoktur. Çok daha şiddetli ağrı da presakralnörektomi dediğimiz işlemle bu bölgeye gelen sinirler kesilir. Yumurtalıktaki endometriomalar zarıyla soyularak çıkartılmalıdır. %30 olguda bu olası olmayabilir. Argon ışını koagülatör, CO2 laser veya bipolarelektrokoter ile zarı yakılmalıdır. Doğurganlık yaşını doldurmuş kadınlarda rahmin yumurtalıklarla beraber çıkarılması bir seçenektir. Bu vaziyette %1-3 oranında hastalık tekrarlayabilir.

Endometriozis ( Çikolata kistlerinin) Tedavisi bir bütün olmalı :

Endometriozis tedavisinde hastalarda cerrahi öncesi veya sonrasında ilaç kullanılabilir. Ağrının şiddetine göre tedaviler tasarılanır ve tıbbi tedaviye cevap alınamazsa cerrahi olarak yapışıklıkların açılması ve endometriozis odaklarının yakılması veya çıkarılması ile önemli ölçüde iyileşme sağlanabilir. İlaç tedavisine cevaplamayan kadınlarda rahime giden sinirler veya sakrumun hemen önündeki sinirler kesilerek iyileşme sağlanabilir. Kimi hastalarda rahim ve yumurtalıkların alınmasına kadar gidilebilir.

Bu sayfayı okuyanlar aşağıdaki sayfalarıda incelediler. .