Çikolata Kistiniz Varsa..

Şu Endometriozis Dedikleri…(Çikolata Kistleri)

Endometriozis hastalığı kadınların yaklaşık yüzde 10’unu etkileyen aslında oldukça yaygın bir sağlık sorunudur. Endometriozis, normal olarak rahim iç boşluğunda olması gereken dokuların vücudun başka yerlerine taşınarak oralarda yerleşmesi sonucu ortaya çıkan bir problemdir. Bu doku karın içindeki organlarda (yumurtalık, rahim kanalı , karın iç zarı, barsaklar, idrar kesesi) bulunabildiği gibi karın dışında da bulunabilir. Adet zamanında rahim iç zarında meydana gelen kanama ile beraber bu endometriozis odaklarının bulunduğu bölgelerde de kanama benzeri belirtiler olur ve birçok şikayetlere neden olur. En sık rastlanan şikayet ağrılı adet görmedir. Endometriozis en yaygın olarak karın boşluğunda ve yumurtalıkların üzerinde oluşmaktadır. Rahim dışında biriken dokular, ileri dönemlerde sürekli kasık ağrısı ve kısırlık gibi bazı problemlere neden olabilir. Endometriozis için kanser olmadığı halde kanser gibi davranış gösterir diyen hekimler bile vardır.

Endometriozisin Kesin Nedeni Halen Ne Yazık ki Bilinmemektedir.

Bu konuda en yaygın kabul gören teori, adet kanamaları sırasında rahim içindeki dokuların kadının tüplerinden geçerek karın boşluğuna yerleşmesi ve burada gelişimini sürdürmesidir. Bağışıklık sisteminin de buna izin verecek şekilde normalden farklılık gösterdiği düşünülmektedir. Endometriozis’te kalıtsal yatkınlığın da önemli bir faktör olduğu düşünüldüğünden, annede ya da başka bir akrabada endometriozis olması endometriozis olasılığını artıracaktır. Kadının yumurtalıklarında endometriozis oluşması durumunda bazen yumurtalık dokusu içesine kanama sonucu kistler (çikolata kistleri) oluşabilir ve bunlar eğer çok büyürlerse ciddi problemlere de yol açabilirler. Çikolata kistleri her zaman kesin olmamakla birlikte ultrasonografi ile görülebilir. Kesin tanı ise yalnızca laparoskopi işlemi ya da açık ameliyatla konulabilir. Kist içerisinde olan kanama nedeniyle zamanla erimiş çikolata kıvamında bir sıvı biriktiğinden bunlara çikolata kisti adı verilmiştir.

Laparoskopi, hastalığa tanı konulmasında yararlı bir işlem olup, ayrıca hastalığın ciddiyetine ilişkin fikir de vermektedir. Bu işlem ayrıca, doktorun sizin için en iyi tedavi planını hazırlamasında da yardımcı olacaktır. Tanı konulurken eş zamanlı olarak endometriozis odaklarının cerrahi tedavisi de cerrah tarafından yapılır ve genellikle elektrokoter ile yakma işlemi uygulanarak odaklar yok edilir.

Endometriozisin  Belirtileri Nelerdir 

• Ağrılı adet
• Ağrılı cinsel ilişki
• Adet öncesinde karın ağrısı
• Sırt ağrısı
• Büyük tuvalette ağrı olması
• İlerlemiş hastalıkta sürekli kasık ağrısı

Bu belirtilerin tümünün aslında başka nedenleri de olabilir. Bazen de hastalığın başka hiçbir belirtisi görülmemesine karşın, hamile kalmakta güçlük çeken kadınlarda araştırma yapıldığında endometriozise normalden daha sık rastlanmaktadır.

Endometriozis Doğurganlığı Nasıl Etkiler?

Hamile kalmakta güçlük çeken kadınlarda endometriozis hastalığı olabilir. Bu kadınların çok azında endometriozisin neden olduğu yara dokusu Fallop tüplerinde tıkanıklığa yol açmaktadır. Ancak, çoğu kadında endometriozisin doğurganlığı etkileme nedenleri henüz tam olarak bilinmemektedir. Bu konudaki diğer teoriler şunlardır:

Endometriozis;

• Yumurtalıklar içinde oluşarak yumurtlama gelişimini etkilemekte ve yumurtlama bozmaktadır
• Spermleri öldüren toksinler üretmektedir
• Embriyonun rahim içersine tutunmasını engellemektedir
• Embriyo üzerine toksik etkilidir

Endometriosisin Tedavisi nasıl yapılır?

Uygulanan tedavilerin temelde amacı ağrıyı gidermek ve kısırlığı ortadan kaldırıp gebe kalmayı sağlamaktır. Bu amaçla değişik tıbbi ve cerrahi tedaviler uygulanabilir. Tıbbi tedaviler ağrı kesmenin dışında, endometriozisin östrojene (kadınlık hormonuna) bağımlı bir hastalık olması prensibine dayanır. Hamilelik ve menopoz endometriozis oluşumunu engelleyen iki doğal durumdur. Hormonal tedavilerde amaç aslında bu iki doğal durumu taklit etmektir. Her iki durumda da rahim iç zarı (endometrium) üzerindeki östrojen etkisi ortadan kalkacağından yanlış yerde yerleşmiş olan endometrial dokunun da baskılanması beklenir. Elbette öncelikle tıbbi tedavilerle sorunlar giderilmeye çalışılmalı ancak eğer büyük çikolata kistleri ya da tıbbi tedaviyle giderilemeyen ağrı gibi sorunlar varsa cerrahi tedavi düşünülmelidir.

Medikal (tıbbi) tedavi

• Hafif ağrı kesiciler (paracetamol ve steroid yapıda olmayan değişik ağrı kesiciler)
• Hormon tedavileri (doğum kontrol hapları gibi)

 Endometriozis için Hormon Tedavileri nasıl yapılır?

Hormon tedavileri, normal adet dönemini engelleyerek, endometriozis oluşumunu durdurmak ya da yavaşlatmak amacıyla uygulanmaktadır. Bunu gerçekleştirmenin en basit yöntemi “doğum kontrol hapları” kullanmaktır. Ayrıca, endometriozisten kaynaklanan ağrının azaltılmasında etkili olduğu saptanan diğer hormon tedavileride mevcuttur. Son yıllarda oldukça etkili olan ancak kişiyi geçici olarak menopoza sokarak yumurtalıkları ve dolayısıyla da endometriozis hastalığını baskılayan analog adı verilen aylık ya da 3 aylık depo iğneler mevcuttur. Ağrının giderilmesinde oldukça etkili olduğu bilinen bu ilaçların 6 aydan daha fazla kullanımı sakıncalı olduğundan bu süreden daha fazla kullanılması gerekiyorsa mutlaka ek bazı önlemlerin alınması özellikle kemikleri korumak amacıyla gerekmektedir. Unutulmamalıdır ki tıbbi tedavilerin hiçbiri kişinin gebe kalma şansını arttırıcı etkiye sahip değildir. Hatta depo iğnelerin kullanıldığı dönemde kişi menopoza girdiğinden zaten gebe kalması hatta adet görmesi olası değildir.

Bazı kadınlarda hormon tedavileri bazı yan etkilere de neden olmaktadır.

Endometrioziste Cerrahi Tedavi

Hastalığın ciddiyeti, kadının kısırlık öyküsü, gebe kalma isteği, yaşı, cerrahi tedavinin biçimini belirler. Maalesef kadının rahiminin bile çıkarılması % 30 hastada ağrının kalkmasını sağlayamaz. Genellikle ilk cerrahi oldukça etkilidir, tekrarlayan girişimler bu konuda daha az etkilidirler. Laparoskopi ile gerçekleştirilen en sık cerrahi işlemler yumurtalık-tüp-rahimi çevreleyen yapışıklıkların kesilmesi, endometriotik odaklar ve yumurtalıktaki çikolata kistlerinin çıkarılması, yakılması, ya da lazer ile yok edilmesidir.

Rahime giden sinirin yakılması ve kesilmesi (LUNA), ağrıyı gidermede belli bir oranda faydalıdır.

Yumurtalıktaki endometriomalar mutlaka bu konuda deneyimli ve dikkatli bir cerrah tarafından zarıyla soyularak çıkartılmalıdır. Çocuk sahibi olmak amacıyla bize başvuran ve daha önce endometriozis-çikolata kisti operasyonu geçirmiş bayanlarda gebelik şansı tüp bebek tedavisiyle bile çok yüksek olmamaktadır. Bu bayanlarda önceki operasyon ya da operasyonlarda uygulanan tekniğin yumurtalık rezervine zarar verdiğini sıkça görmekteyiz. Dolayısıyla bu konu gebelik açısından çok önem arz etmektedir. Eğer çapı 3-4 cm’den daha küçük çikolata kistleri varsa belki de bunlara hiç dokunmadan aşılama ya da tüp bebek tedavisine kişinin alınması gebelik şansını arttırabilir. Bu konuda diğer yumurtalığın, hastanın yaşının ve diğer bazı faktörlerin cerrah tarafından iyi değerlendirilmesi gerekir.

Cerrahi tedaviyi takiben kendiliğinden gebelik oluşmaz ise yumurtlamanın uyarılması ve rahim içine sperm aşılanmasıyla bu şans arttırılabilir. Ancak ileri düzey endometrioziste ve kadının yaşının 35 ve yukarısında olduğu ya da infertilite sebebi olabilecek sperm problemi gibi ek bazı faktörlerin varlığında doğrudan tüp bebek tedavisine başvurmakta gecikilmemelidir.

Tüp Bebek Tedavileriniz  için Çocuk İstiyorum Dayanışma Derneği Danışman doktorlarımızın formu ile bizimle iletişim kurabilir daha uygun koşullarda tedavi olabilirsiniz.