Yumurtalık Kistleri nedir?

Yumurtalık Kistleri Nedir

Yumurtalık kistleri, yumurtalıklarda yerleşmiş içi sıvı dolu keselerdir. Normalde kadınlarda iki tane yumurtalık bulunmaktadır. Bunlar yumurta üreten ve bunları salan organlardır. Ayrıca estrojen ve progesteron gibi kadınlık hormonlarını da salgılamaktadırlar.
Yumurtalık kistleri çok sık görülmekte olup genellikle iki çeşittir; fonksiyonel ve anormal. Fonksiyonel kistler, yumurtalığın normal fonksiyonu icabı gelişirler. Genelde anormal kistler’den daha ufak olup tedaviye gerek kalmaksızın kendiliğinden giderler.

Yumurtalık kistleri nasıl oluşurlar?
En sık görülen fonksiyonel kistler foliküler ve korpus luteum kistleridir. Foliküler kist, yumurtayı büyüten folikülün büyümesi ve içersinin sıvı toplaması ile oluşur. Korpus luteum kisti, folikülden yumurta atıldıktan sonra oluşur. Hamilelik oluşmazsa korpus luteum kaybolur. Ancak, bazen bu yapı büyüme gösterir ve içerisinde sıvı veya kan dolu olarak yumurtalıkta yer alır. En sık anormal kistler dermoid kistlerdir. Bu kistler yapıları itibarıyla deriye benzemekte, bazen içlerinde kemik, kıl ve kıkırdak parçaları bulunabilmektedir.

Yumurtalık kistlerinin belirtileri nelerdir?

Yumurtalık kistleri genelde belirti vermezler. Verdiklerinde şunlar olabilir:
– Karın ağrısı ve hazımsızlık,
– Cinsel ilişki sırasında ağrı,
– Adet düzensizlikleri; örneğin adet görememe, aşırı veya ağrılı olması,
– Karın alt boşluğunda sert, ağrısız şişkinlik hissedilebilir.
– Karın veya pelviste baskı veya bir dolgunluk hissi olabilir.
– Barsak ve mesane düzeni bozulabilir.
– Yüzde ve vücutta kıllanmada artış izlenebilir

Yumurtalık kistlerine nasıl tanı konur?
Yumurtalık kistlerinde aşağıda bahsedilen test ve muayene yöntemleri ile tanı konmaktadır:
– Tıbbi hikaye
– Fizik muayene
– Ultrasonografik inceleme
– Abdominal komputerize tomografi (CT)
– Magnetik resonans incelemesi (MRI)
– İdrar yolları filmi Yumurtalık kistlerine bazen tanı koymak zor olabilmektedir. Muayeneyi yapan doktorun hissettiği kitlenin yumurtalığa bası yapan bir komşu organ, örneğin dolu bir barsak, mesane olabileceği akılda tutulmalıdır. Bu durumda ultrasonografi hem kistin varlığını hem de büyüklüğünü göstermesi açısından oldukça faydalıdır. Anormal kistler genellikle 5 cm.’nin üzerindedir.

Yumurtalık kistleri nasıl tedavi edilirler?
Fonksiyonel kistler çok sık görülmekte olup nadiren tedavi gerektirirler. Doğum kontrol hapının uygulanması faydalı olabilir. Tedavisiz de birkaç ayda kendiliğinden kaybolabilirler. Bazen kaybolmayan fonksiyonel kistleri boşaltmak gerekebilir.
5 cm.’den daha büyük, kendiliğinden kaybolmayan kistler genellikle cerrahi olarak alınması gerekmektedir. Daha küçük anormal kistler de ameliyatla çıkartılmalıdır. Genelde kistler yumurtalık alınmadan çıkartılabilmektedir. Ancak bazı durumlarda, yumurtalığın tümü, beraberindeki tüp ile beraber çıkartılması gerekebilir. İki adet yumurtalık ve iki adet tüp olduğu için bunlardan birinin alınması durumunda yine de kendiliğinden hamile kalma şansınız bulunmaktadır.

Bazı kistler tekrar oluşabilir, bazen kanser şeklinde olabilir. Bu nedenle, eğer menopozda iseniz veya çocuk yapmayı düşünmüyorsanız hepsinin alınması daha akılcı olabilir.

Genellikle aşağıdaki ameliyatlardan bir tanesi yapılmaktadır:
Endoskopi: Karın gazla doldurulmakta, göbeğin hemen altından kesi yapılarak laparoskop (ışıklı ince bir boru) karın içersine sokulur. Bu laparoskop yardımıyla cerrah, kistin olup olmadığını kontrol eder. Doktorunuz ayrıca bir enjektörle sıvı örneği de alabilir. Bu örnek laboratuvara inceleme için gönderilir. Sonuca göre doktorunuz laparotomi ameliyatına geçebilir.

Laparotomi: Karına kesi yapılarak doktorunuz kisti çıkartabilir. Bu, daha sonra laboratuvara inceleme için gönderilir. Kistlerin % 95′ i kanser değildir.
Bir çok yumurtalık kisti belirti vermemekte ve ancak yıllık rutin muayenede fark edilmektedir. Dolayısıyla rutin muayeneleriniz çok önemli olmaktadır ve erken tedaviye olanak sağlamaktadır. Örneğin; kistin patlaması durumu oldukça ağrılı ve tehlikeli bir durumdur.

Yumurtalık kistini engellemek için ne yapılabilir?
Yumurtalık kistlerinin nedeni bilinmediği için en önemli faktör olan korunma için;

Eğer bir belirti fark ettiyseniz hemen doktorunuza görünmeniz

Doktorunuzun söyleyeceği sıklıkta jinekolojik muayene ve pap smear testi yaptırmanız gerekmektedir.