Kadında Kistler Neden Olur?
Kist sözcüğünün belli belirsiz bir korku yaratması çoğunlukla bu sözcüğün operasyonla ve kanserle beraber anılmasındandır. Oysa onlarca değişik kist türü vardır ve bunların pek çoğu da iyi huyludur. Vücutta kiste rastlanması yaygın bir sorundur,ve çok sayıda kişi hayatları süresince bir şekilde bu deneyimi yaşar. Kist, kapalı bir kesecik veya kapsül şeklinde, çoğunlukla sıvı (yağ veya su gibi), veya gazlı bir maddeyle dolu, kabarcık benzeri bir kitledir. Kistler dokunun içerisinde alana gelir ve vücutta rastgele bir yerde, bir iç uzuvda yada ciltte ortaya çıkabilir. Mikroskobik denecek kadar küçük veya litrelerce sıvı alacak kadar büyük kistler olabilir ve bazıları ağrıya neden olurken bazıları da hiçbir belirtiye yol açmaz.
Bir kist yerleştiği yerde dokunun normal bir parçası değildir. Kendi ayrı çeperi ve bölgesi vardır. Kistin ince zarla kaplı dış bölümüne kist duvarı isimi verilir. Vücutta kist tespit edildiğinde tedavinin genel olarak bu kistin operasyonla alınması şeklindedir. Ayrı olarak kistlerin kanser anlamına gelip gelmediğinden emin olmak için de test yapılır. Seyrek de olsa kistler hormonal bir düzensizliğin yada kanserin habercisi olabilir. Ancak bu testler, genel olarak önlem rutin süreçlerdir ve kistten alınan parçanın patolojiye gönderilmesi, biyopsi istenmesi demek ortada kesinlikle bir terslik olduğu manasına gelmez.
Kistin Nedenleri
Vücutta kistlerin neden oluştuğu her vakit için belirli bir nedene bağlanamayabilir. Mesela kolay böbrek kisti bu kategoridedir. Bu kistlerin nasıl oluştuğuna konusunda çeşitli teoriler olsa da daha tam olarak bir izah yapılamamaktadır. Genel olarak kistlerin hangi nedenlere bağlı olarak görüldüğüne konusunda tıp dünyasında bilinenlere bir göz atalım:
Vücuttaki kanalların sıvı birikmesine sebep olan tıkanıklığı:
Sözgelişi tükürük bezlerinin veya yağ bezelerinin ağızları tıkandığında yağ veya tükürük bezi kistleri ortaya çıkar. Bu şekilde vücuttaki sıvıların tıkanıklık nedeniyle natürel akışları engellenmişse kist oluşur. Ciltteki pek çok kistin nedeni kıl köklerinin zarar görmesidir.
Hormonal düzensizlikler:
Hormonal düzensizlikler neticesi iç uzuvlarda kist alana gelebilir. Göğüs ve yumurtalıklarda oluşan kistler bu tip kistlere örnek verilebilir. Bu kistler östrojen hormonundaki düzensizliğe bağlanır. Hormonların düzenli biçimde salgılanmasında beslenmenin rolü büyüktür ve özellikle kadınlarda fazla kiloların önlenmesi kistlerin önüne geçilmesinde etkin bir rol oynayabilir.
Genetik hastalıklar:
Pankreas kistinde olduğu gibi, kimi kistlerin oluşumunda nadir görülen genetik hastalıkların rolü olabilir. İç uzuvlarda oluşan kistler çoğu zaman uzun müddet belirti göstermez. Farklı bir sıkıntı nedeniyle bazı uzuvlarda tarama yapıldığında fark edilirler. Gen değişinimi, başka bir deyişle genlerin bir sonraki nesile farklı özellikte aktarılması da kişilerde kist oluşumu riskini arttırabilir. Genellikle genetik hastalıkların tek belirtisi kist değildir, başka meselelerin yanı sıra vücutta kist oluşması olasıdır.
Enfeksiyonlar:
Enfeksiyonlar vücuttaki önceden sözünü ettiğimiz salgı çıkış noktalarını tıkayarak kist oluşumuna zemin hazırlayabilirler. Rahim ağzı enfeksiyonu ya da vajinal enfeksiyonlar kist tehlikesi yaratabilen enfeksiyonlara örnektir.
Gelişmekte olan embriyonun uzuvlarından birinde bir kusur:
Bazı kistler bebek henüz ana rahmindeyken oluşur. Bu vaziyet bir uzuv bozukluğuna işaret ediyor olabilir. Fakat kistler daha çok gerektiği gibi gelişmemiş olan organlarda oluşmaya meyillidir.
Diğer kist nedenleri:
Hücrelerde bozulma, kronik iltihabi durumlar, parazitler, yaralanmalar (darbeler, travmalar) ve urlar de kist oluşmasına zemin hazırlayabilen nedenlerdir. Urlar kistlerden farklı olarak dokunun anormal şekilde büyümesidir; kist ise dokuda oluşan fakat çevredekinden farklı bir doku ile çevrelenen keseciktir.