Hayıt Meyvesi Vitex Agnus-Castus

İngl. Chastetree – Alm. Mönchspfeffer
Yöresel adları: Ayıd, Ayıt, Acı ayıt
Drog adı: Agni casti fructus /meyve(tohum)
Tentür: Agnus castus D1
Toplama/kurutma: Rengi iyice koyulaşan tohumlar,ekim-kasım döneminde toplanır ve gölgede kurutulup, hava almayankaplarda saklanır.
Bileşim: Eterli uçucu yağ (Cineol), alkaloit (Viticin), Flavon (Casticin), iridoid glikozitleri (aucubin ve Agnusid).
Etkileri: Cinsel organları güçlendirici, hormon dengeleyici (Progesteron), anne sütünü arttırıcı
Kullanım alanları: Hayıt tohumu, hipofiz işlevlerini uyarır ve normalleştirir; bu etkinlikte progesteron işlevinin uyarılması ve normalleştirilmesi başta gelir. Görünüşe göre bedende birbirinin aksi etkinlikleri başlatabildiğine göre, hayıtın amphoterik ilaçlar sınıfına girdiği söylenebilir. Örneğin, onun bir afrodizyak olduğuna inanılır, ama anti-afrodizyak olarak da oldukça başarılıdır. Durumun gereğine göre etki yapabiliryani.
Hayıt öncelikle, dişicinsel sistemin hormon dengesini düzenleyici olarak kendisini kanıtlamıştır ve bu nedenle, hormon işlevlerinden kaynaklanan, ağrılı adet görme, aşırıkıllanma, ve benzeri düzensizliklerle ilgili rahatsızlıklara karşı başarıyla kullanılabilir.
Özellikle menopoz dönemi başlangıcındaki rahatsız edici belirtilere karşı çok değerli yardımlar sağlayabilir. Doğum kontrol hapına son verildikten sonra da, bedenin doğal dengesini yeniden kurabilmesin de çok yardımcı olur.
Hayıt tohumu, anti-androjen özelliklere sahiptir ve androjen hormonlarının etkisini azaltabilir. 1988’de Almanya’da yapılan bir araştırmanın sonuçlarına göre, hayıt tohumunda progesteron etkisi saptanmış. Bu özellik sayesinde, adet kanamalarını düzenleyen hipofiz bezinin işlevi etkilenebiliyor. Hayıt ayrıca, doğurganlığıda arttırabiliyor.
Adet dönemiyle ilgili, migren veya akne gibi rahatsızlıklar da hayıtla tedavi edilebiliyor. Ayrıca, bitki anne sütünün arttırılması için de kullanılabiliyor.
Östrojen ve progesteron hormonlarının yetersizliğine karşı da hayıt yardımcı olabilir.
Kullanım biçimleri: Yarım tatlıkaşığı tohum havanda hafifçe ezilir, orta boy bir subardağı dolusu kaynar derecede sıcak suyla haşlanır, üstü kapalı olarak 8-10 dakika demlendirildikten sonra süzülür. Günde 2-3bardak taze demlenmiş çay, soğutulmadan öğün aralarında yudumlanır.
Tentür kullanımı: Agnus castus D1, günde 3 kere, 20-25 damla, yarım kahvefincanı ılık suya eklenerek alınır. Yukarıda anılan tüm rahatsızlıkların tedavisinde, ayrıca depresyonve cinsel iktidarsızlık durumlarında kullanılabilir.
Uyarı: Önerilen dozajlarda bilinen herhangi bir yanetkisi yoktur. Yüksek doz kullanımında, yüzeysel karıncalanma duygusuna yol açabilir. Gebelik sürecinde kullanılmaması herhalde doğru olur.
Tanrının saglık bahcesi. Niyazi Eröztürk ‘ün kitabından alınmıstır